امروزه در دنیای فنی، ابزارهای بسیار ریزی تولید می‌شوند که می‌توانند تاثیرات مفیدی را از خود به جای بگذارند. یکی از همین ابزارها، واشرها هستند. آن‌ها ابزاری ساده، اما در عین حال پر کاربرد هستند. این وسیله، نقشی حیاتی در بین اتصالات ایفا می‌کند و نمی‌توان استفاده از آن‌ها را نادیده گرفت.دید اکثر افراد در خصوص واشر، یک قطعه‌ی ریز و سیاه رنگ است که کاربرد چندانی ندارد، در حالیکه واقعیت اینگونه نیست. واشرها اتصال دهنده های چند منظوره هستند که برای کاربردهای مختلف حیاتی هستند.
فهرست مطالب
واشر چیست؟
واشرها بصورت حلقه و در ضخامت‌های متفاوت ساخته می‌شوند. آن‌ها سوراخی در دل خود دارند. جایگاه آن‌ها بین بدنه و مهره است. درباره‌ی جنسشان باید گفت که بیشتر بصورت فلزی یا لاستیکی هستند. پیچ و مهره‌ای که قرار است واشر در آن استفاده شود، عامل تعیین کننده‌ای برای انتخاب جنس این ابزار است. ضخامت قطعه و اندازه‌ی قطر سوراخ و قطر دیسک مواردی هستند که موجب ایجاد تفاوت بین انواع واشر می‌شود.
واشرها دو وظیفه اصلی دارند؛ اولا: توزیع فشار مهره یا سر یک اتصال دهنده مانند پیچ و مهره به طور یکنواخت و بدون آسیب بر روی سطح توسط واشر تقسیم شده، دوما: اطمینان از فشار دادن مهره بر روی سطح صاف برای کاهش احتمال شل شدن در طول زمان.
مهم‌ترین کاربرد
بیشترین کاربردی که این قطعه دارد پخش بار است. اکنون ما به غیر از مورد اصلی ذکر شده، برای شما لیستی از کاربردهای دیگر این قطعه پر مصرف آماده کرده‌ایم.
- لرزش را جذب می‌کند: واشر ضد لرزش باعث حفاظت یک شیء در مقابل ارتعاشات تهاجمی شیء دیگر می‌شود. برای آن که لرزش از بین برود، باید از واشری استفاده کنیم که جنس آن نرم باشد، مثلا لاستیک و اورتان مناسب این کار هستند. بنابراین هیچ وقت از واشر فلزی برای جذب لرزش استفاده نکنید.
- باعث می‌شود که از نفوذ مایعات جلوگیری شود: بدین منظور هم باید مثل مورد قبلی، از واشر‌هایی با جنس نرم استفاده شود. از واشر‌هایی که چنین قابلیتی دارند معمولا در اتصالات آبی استفاده می‌شوند.
- فضای خالی بین اتصالات را پر می‌کند: یکی دیگر از کاربرد قطعه، پر کردن فضای تهی بین اتصالات می‌باشد.
- باعث می‌شود که واشر اصلی در اثر فشار خم نشود: فرض کنید در یک اتصال، آنقدر فشار وارد شده از سوی پیچ به واشر اصلی زیاد می‌شود که احتمال خم شدن واشر وجود دارد. راهکار این مشکل، استفاده از یک واشر کوچکتر، زیر واشر اصلی است.
- استفاده از واشر، حفاظت از قطعه اصلی را به دنبال دارد: گاه در یک اتصال بدلیل چرخش مهره، احتمال خوردگی یا آسیب به قطعه‌ی اصلی بالا می‌رود. پس باید در این شرایط از یک واشر استفاده کنیم، زیرا واشر می‌تواند با ایجاد اصطحکاک، استحکام قطعه را حفظ کند.
- باعث جلوگیری از شل شدن پیچ و مهره از یکدیگر می‌شود: یک واشر مناسب می‌تواند پیچ و مهره را کاملا در هم سفت نگه دارد.
دسته بندی انواع واشر
بر اساس کاربرد و عملکرد، می‌توان به صورت کلی دسته بندی زیر را معین کرد:
- تخت یا ساده (Plain washer)
- قفل دار (قفل کن) (Lock washer)
- فنری (Spring washer)
از طرفی هر یک از این دسته ها، خود به بخش های کوچک تر با تنوع طرح و تولید مختلف نیز قابلیت مجزا سازی را دارند:
- واشر فنری
- بلویل یا مخروطی (Belleville or conical washer)
- فنری گنبدی (Dome spring washer)
- فنری موجی یا منحنی (Wave spring washer)
- فنری انگشتی (Finger spring washer)
- فنری هلالی (Crescent spring washer)
- واشر قفل
- قفل کن چاکدار (تقسیم شده) یا اسپلیت (Split lock washer)
- قفل کن داخلی یا ستاره داخلی (Internal tooth lock washer)
- قفل کن خارجی یا ستاره خارجی (External tooth lock washer)
- واشر ساده
- تورک واشر (Torque washer)
- تخت (Flat washer)
- ضربه گیر یا دور پهن (Fender washer)
- تکمیلی یا ضد آب (Finishing or Countersunk washer)
- واشر شانه (Shoulder washer)
- سی واشر یا واشر C شکل (C-washer)
مهم‌ترین نکات در هنگام خرید
واشرها قطعاتی ریز هستند و در صنایع خیلی به چشم نیایند، به همین دلیل شاید در هنگام خرید شما دقت لازم را به خرج ندهید و انتخاب نادرستی داشته باشید. پس اگر شما صاحب کسب و کار یا مسئول خرید هستید حتما در هنگام خرید به نکات زیر توجه کنید تا بتوانید با یک انتخاب درست، شاهد بهترین عملکرد اتصال مورد نظرتان باشید.
- ابتدا با دقت پروژه‌ی خود را ارزیابی کنید تا بتوانید از میان انواع این محصول، دریابید که کدام مدل متناسب با کار شما است. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، حتما از یک فرد خبره در این امر مشورت بگیرید.
- حال که مدل را یافتید، باید براساس آستانه مقاومت اتصال، انتخاب کنید که از چه جنس و کدام تولید کننده بهتر است خرید خود را انجام دهید.
- حتما قطعه را با دقت مشاهده نمایید. گاهی ممکن است در فرآیند تولید ضایعاتی به قطعه چسبیده شود یا پلیسه فلزی در آن ایجاد شده باشد. این موارد موجب می‌شود که قطعه عملکرد خوبی را از خود نشان ندهد.
- همانطور که در قسمت‌های قبل گفتیم، این قطعات اکثرا شبیه دیسک هستند، بنابراین لبه‌های این ابزارها نباید تیز باشد( به غیر از نوع مربعی).
- حتما به استانداردهایی که قطعه بر اساس آن‌ها تولید شده است، توجه داشته باشید. یادتان باشد در انواع تخت، این استانداردها بر روی قطعه حک شده‌اند.
- قیمت بسیار اهمیت دارد. مخصوصا اگر خرید شما در تعداد بالا است.
- در انواع فلزی اسن قطعات، حتما در خصوص نوع آبکاری ریز بین باشید.
- فرآیند تولید و چگونگی آن، تاثیر مستقیمی در کیفیت محصول نهایی خواهد داشت. بنابراین از تولید کننده‌های معتبر خرید خود را انجام دهید.
- قفل کننده دندانه داخلی- فشار کمتری را نسبت به انواع دیگر قفلی تحمل می‌کند.
