شیر تست و تخلیه در واقع نوعی دریچه است که دارای عملکرد آزمایشی و عملکرد تخلیه اکسپرس است. این نوع شیر قابلیت استفاده آسان برای کاربرد در مجموعه های آسانسور تجاری و مسکونی دارد. دریچه های تست و تخلیه یک کمک برای صنعت آتش نشانی هم به حساب می آیند زیرا آنها با بریدن قطعات اضافی، نصب سیستم اتش نشانی را ساده تر می کنند.
فهرست مطالب
شیر تست و تخلیه
شیر تست و تخلیه دارای سه حالت بسته، حالت تست با سایز 3 سانتی متر و حالت تخلیه با سایز 2.5 یا 5 سانتی متر می باشد. در حالت عادی این شیر بسته می باشد. در صورت نیاز به تست سیستم، شیر در حالت تست یعنی سایز 3 سانتی متر که معادل فعال شدن یک عدد اسپرینکلر می باشد قرار گرفته، عبور جریان از فلو سوئیچ باعث ارسال سیگنال به پنل اعلام حریق مرکزی شده و کل سیستم تست می شوند. بدیهی است در این حالت در صورت وجود آلارم هشدار، زنگ مکانیکی آن به صدا درآمده و پرشر سوئیچ نیز سیگنالی به پنل مرکزی ارسال می کند. همچنین تست عملکرد پمپ آتش نشانی با این امر امکانپذیر می باشد.
در صورت بروز حریق، پس از فعال شدن اسپرینکلرها و اطفاء حریق، جهت تعویض اسپرینکلرها، ابتدا شیر پروانه ای بسته شده، سپس شیر تست و تخلیه در حالت تخلیه قرار گرفته، آب درون لوله های زون مربوطه تخلیه شده، اسپرینکلر تعویض و شیر پروانه ای باز میشود. همچنین این شیر دارای یک نمایشگر شیشه ای (Sight Glass) جهت مشاهده و اطمینان از جریان آب درون لوله ها می باشد.
مشخصات شیر تست
شیرآلات تست و تخلیه در اندازه های مختلفی قرار دارند، همچنین دارای ابعاد مشخص برای برخی کاربرد های متداول هستند. البته در هر سایز و اندازه نیز قابل ساخت و تولید هستند. برای خدمت رسانی آسان سیستم های مختلف و نیازهای نصب ، آزمایش و زهکشی در سبک های مختلف با ویژگی های اضافی ارائه می شود. با این وجود انواع شیرآلات تست و تخلیه استاندارد دارای مشخصات مشترک هستند که عبارتند از:
- دریچه توپ تک دسته ای
- یک محفظه آزمایش 5.6K یا 8.0K
- شیشه مقاوم در برابر دما
- پورت ضربه خورده و وصل شده برای دسترسی به سیستم
ویژگیهای شیر تست
شیر تست نوعی از انواع شیرآلات صنعتی است که در سیستم های آتش به کار می رود، به خصوص برای آزمایش اینکه سیستم کار می کند یا خیر. از شیرهای دزدگیر آتش گرفته تا نصب آبپاش در مناطق مورد نیاز بر روی سیستم نصب می شود. توپ مورد استفاده در شیر تست از طریق منبع توسط اهرم قابل چرخش است و از 3 موقعیت آزمایش، تخلیه و خاموش تشکیل شده است. در موقعیت آزمایش، سوراخ توپ دارای یک قطر ثابت است که مطابق با کوچکترین آبپاش قطر که در منطقه قرار دارد, تعیین می شود. با استفاده از این دهانه می توان مقدار و مدت زمان آب در صورت لزوم را از آبپاش محاسبه و آزمایش کرد.
موقعیت تخلیه تضمین می کند که در صورت درخواست می توان از آن به عنوان دریچه تخلیه استفاده کرد. این شیرها به عنوان شیر تست و یا شیر “انسداد و تخلیه” نیز شناخته می شوند. یعنی در شرایطی که بخواهیم قسمتی از خط را تست کنیم و یا تعمیر کنیم این شیر ها بکار می آیند تا بدون اینکه کل خط از کار بیافتد بتوانیم تعمیرات خود را انجام بدهیم.شیر تست و تخلیه ترکیبی از دوشیر توپی هم محور و یک چمبر دارای شیشه جانبی می باشد. زمانی که این شیر باز میشود به مانند زمانی است که یک عدد اسپرینکلر فعال شده است.جریان آب نیز از چمبر شیشه ای قابل روئیت است. همچنین از این شیر جهت تخلیه و درین آب درون سیستم و شبکه نیز استفاده می شود.این شیر ها در سایز های 2.5 سانتی و 5 سانتی توسط کارخانه سازنده تولید و عرضه می گردد. شیر تست و تخلیه 2.5 سانتی کاربرد بیشتری نسبت به شیر تست و تخلیه 5 سانتی متری دارد.
ویژگیهایی شیر تست و تخلیه
شیرآلات تست و تخلیه در نصب و نگهداری برنامه های سیستم های آبپاش آتش خاموش, در لوله ای مرطوب استفاده می شوند.سیستم های لوله های مرطوب بدون شک بسیار قابل اعتماد در صنعت آبپاش آتش هستند. آنها به دلیل طراحی ساده و قابلیت های مداوم شناخته شده اند. سیستم های دیگر مانند لوله های خشک دارای مزایای منحصر به فردی هستند اما به تجهیزات بیشتری احتیاج دارند، که پتانسیل بیشتری برای خرابی ها و کاستی های سیستم فراهم می کند. به همین دلیل، اکثر تست ها و زهکشی ها برای پاسخگویی به نیاز سیستم های آبپاش آتش مرطوب ساخته شده اند. به طور خاص، عملکرد تخلیه اجازه می دهد تا سیستم به سرعت تخلیه شود و عملکرد تست برای آزمایش سیستم که منبع آب را ارزیابی می کند، مفید است و اطمینان حاصل می کند که به راحتی در آسانسور و در قسمت سیستم شیر کنترل اصلی موجود است.
مزایایی شیر تست و تخلیه
مزایای استفاده از شیرهای تست و تخلیه آتش نشانی به شرح زیر است
- در مقایسه با استفاده از چند شیر توپی (Ball Valve) معمولی هزینه پایین تر
- کم شدن قطعات و اجزای سیستم
- نصب ساده
- امکان استفاده چند منظوره
- بهبود شرایط تست و نگهداری کل سیستم
- امکان حصول اطمینان از آماده به کار بودن انشعابات
- اتصال رزوه ای
کاربرد شیر تست و تخلیه
- نصب در ورودی هر طبقه
- جهت تست، تعمیر یا عملکرد مجدد خط لوله صنعتی و کارخانه ای برای اعلام سریع خطر و بروز مشکل
مکان کاربرد
شیر تست و تخلیه به مکان خاصی نیاز ندارند و در هر جایی و مکانی قابل استفاده هستند. دریچه های تست سنتی بیشتر در انتهای سیستم قرار داده شده است ، که برای شناسایی گرفتگی و مشکل در سیستم بسیار مفید است. امروزه از این شیر به صورت مونتاژ بالا و در نقاط مختلف سیستم استفاده می شود تا آزمایش و تست یک سیستم راحت تر و سریع تر باشد.
انواع حالت های شیر تست و درین
وضعیت OFF
در این مرحله جریان سیال به طور کامل قطع می باشد.
وضعیت Test
در این وضعیت سیال از اوریفس که به اندازه یک عدد اسپرینکلر دبی از خود عبور می دهد ، عبور می نماید و عملکردی شبیه شکستن بالب اسپرینکلر را ایجاد می کند.در اینصورت سیستم زون کنترل که دارای یک عدد فلوسوئیچ می باشد باید جریان آب را حس نموده و با فرمان به مراکز کنترل اعلام حریق موضوع با سناریوی حریق در ساختمان اطلاع رسانی گردد. همچنین شیر تست دارای Sight Glass می باشد که عبور جریان سیال را نشان می دهد در صورتی که سیستم زون کنترل نسبت به عبور جریان سیال از خود پاسخی ارائه ننماید . با مشاهده بصری در شیر تست و درین نقص در سیستم زون کنترل ولو قابل تشخیص است که در این صورت امکان خرابی در فلوسوئیچ جریان آب می باشد. بدین ترتیب وجود Sight Glass برروی شیر بسیار مهم می باشد .
وضعیت Drain
در شرایطی که بدلیلی تمایل به تخلیه جریان سیال از داخل لوله وجود داشته باشد که جهت تعمیر و یا سرویس شبکه بارنده اطفاء باشد می توان دسته شیر را روی حالت Drain قرار داده که متناسب با سایز لوله تخلیه آب صورت می پذیرد .