برخی از پلیمر ها توانسته اند ویژگی های منحصر به فردی از خود نشان دهند و در تولید لوله های پلیمری کمک شایانی به صنعت کنند. لوله های پلیمری در تاسیسات، لوله کشی منازل و ساختمان ها و همچنین سیستم های فاضلاب کاربرد فراوانی دارند و با توجه به مقاومت آن ها در برابر خوردگی، انعطاف پذیری، مواد اسیدی و بازی و گاز های خورنده توانسته اند جایگزین مناسبی برای لوله های فلزی گردند. اولین پلیمری که در بازار عرضه شد، نیترات سلولز نام داشت. بعد از آن، نایلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و پلیمر های کریستال مایع به ترتیب روانه بازار شدند.
مشخصات فنی
در تولید انواع لوله های پلیمری از مجموعه ای از استاندارد ها استفاده می شود که شامل استاندارد های جهانی ISO ،ISIRI ،DIN ASTM ،EN می باشد. این استاندارد برای هر نوع لوله پلیمری متفاوت است و به بخش خاصی از آن می پردازد. از جمله مواردی که در این استاندارد ها مورد بررسی قرار می گیرد:
- ابعاد و قطر لوله
- فشار کاری
- نوع جوشکاری
- روش های نصب
- نوع اتصال
- انواع تست های انجام شده
- مقاومت حرارتی قابل تحمل
- تعمیرات لوله
- نکات قابل توجه برای چسب کاری
تمامی لوله های پلیمری از لحاظ تحمل فشار نیز از سه استاندارد تبعیت می کنند که در زیر به بیان آنها می پردازیم.
- Schedule Number: فشار سیستم و تنش مجاز با یک واحد ثابت در فرمول قرار داده می شوند.
- (SDR) Standard Dimension Ratio: نسبت ابعادی استاندارد از تقسیم قطر خارجی لوله به ضخامت بدست می آید و نباید از یک بازه مشخص کمتر باشد.
- رده بندی عددی برای سطح فشار قابل تحمل: معمول ترین فشار برای لوله های پلیمری 50، 100، 125، 160، 200 و 315 پوند بر اینچ مربع می باشد.
ساختار لوله های پلیمری
این لوله ها از پلیمرهای آلی که از نظر اثر پذیری در برابر حرارت متفاوت اند، تشکیل شده اند و به دو دسته گرمانرم ها (ترموپلاستیک‌ها) و گرماسخت ها (ترموست‌ها) تقسیم می‌شوند.
ترموپلاستیک ها (Thermoplastics): ترموپلاستیک که به پلاستیک حرارتی یا گرمانرم نیز معروف است یک ماده پلیمری بوده که در اثر حرارت وارده منعطف و شکل پذیر می شود. این دسته از پلیمر ها را می توان بار ها ذوب نمود و دوباره جامد کرد. ترموپلاستیک ماده اولیه لوله های پلی پرو پیلن (PP)، پی وی سی (PVC)، پلی اتیلن (PE)می باشد. همچنین لوله هایی که در صنایع پتروشیمی برای ساخت لوله های تاسیساتی بکار می روند نیز از نوع ترموپلاستیک ها هستند.
ترموست ها (Thermosets): ترموست یا گرماسخت به پلیمر هایی گفته می شود که در اثر گرما ذوب نمی شوند بلکه در دماهای بسیار بالا به صورت برگشت ناپذیری تجزیه می‌شوند. این پلیمر ها را نمی توان مجددا حرارت داد و به اشکال دیگر تبدیل نمود. از جمله این پلیمر ها می توان به رزین پلی استر، وینیل استر، اپوکسی و غیره اشاره کرد.
انواع لوله پلیمری
لوله پلیمری انواع مختلفی دارد که می توان از لوله های زیر نام برد:
مزایا
- نارسانا ی الکتریسیته
- سبک و ارزان
- نصب سریع و راحت
- مقاومت بالا در برابر ضربه
- افت فشار کمتر
- مقاومت در برابر خوردگی یا زنگ زدگی
- انعطاف پذیری بالا
- مقاومت در برابر میکروب ها و غیره
- رسوب پذیری ناچیز
- دارای خاصیت ارتجاعی
- مقاومت در برابر اسید ها، باز ها و نمک ها
- مقاومت کششی خوب
کاربرد این لوله‌ها
- سیستم های آبرسانی و آبیاری
- سیستم های تخلیه و فاضلاب
- پساب صنعتی و شیمیایی
- فرآوری مواد غذایی
