یکی از موارد مهمی که در انتقال آب و فاضلاب اهمیت دارد، کیفیت لولههای بتنی است. به این دلیل که، اگر لولهها از استاندارد خوبی برخوردار نباشند، خوردگی لولههای بتنی رخ میدهد و خسارت بالایی را به وجود میآورند. در این مطلب با عوامل مؤثر بر خوردگی و روشهای پیشگیری از آن آشنا میشوید.
فهرست مطالب
خوردگی لولههای بتنی
برای انتقال آب و فاضلاب از نقطهای به نقطه دیگر از لوله بتنی استفاده میکنند. این لولههای بتنی ممکن است به علت فرسودگی و خوردگی، آسیبهای جبران ناپذیری ببینند که اغلب با هزینههای بالا همراه است. علل خوردگی لولههای بتنی هم متفاوت است. سنگین بودن وزن لولههای بتنی، ممکن است سبب شکستن آنها حین حمل و نقل شود؛ بهعلاوه، دلیل دیگر آن میتواند عدم نصب راحت این لولهها باشد. بنابراین، رعایت اصول و استاندارهای ساخت لولههای بتنی از اهمیت بالایی برخوردار است. در بین انواع لولههای بتنی هم، لولههایی که به پوششهای مناسب و مقاوم مجهز هستند، طول عمر بالاتری دارند و کمتر دچار خوردگی میشوند. بهعلاوه، عواملی مثل اسید سولفوریک، گرما، کم شیب بودن خط انتقال و .. هم میتوانند سبب ایجاد خوردگی شوند.
عوامل موثر بر خوردگی لولهها
خاکهای سولفاته
اگر در خاکی مقدار زیادی سولفاتهای سدیم، کلسیم و منیزیوم وجود داشته باشد، این سولفاتها باعث تخریب قسمتی از لوله که در خاک قرار گرفته است، میشوند.
خاکهای اسیدی
نوعی از خاکهای اسیدی وجود دارد که باعث خوردگی لولههای بتنی میشود. این اتفاق زمانی میافتد که، لولههای بتنی در خاکهای دارای ضایعات صنعتی قرار گیرند.
کلر
در صورتی که آنیون یا یونهای منفی در بتن وجود داشته باشد، مقاومت آن کاهش پیدا کرده و باعث از بین رفتن تقویتکنندهها میشود. یون کلر ممکن است از مصالح آلوده آغشته به کلر یا نفوذ منبع خارجی به داخل دریا، حاوی کلر شود. در این شرایط، خوردگی در اطراف لولهها ایجاد میشود. یونهای کلر قادرند از طریق سیستم مکنده موئینگی یا نفوذ ساده یونها در آب راکد، وارد آب شده و سپس به منافذ لولههای بتنی وارد شود. آسیب پوشش بتنی، مقدار و نوع سیمان مصرف شده، شرایط محیطی، ضخامت، کربناتی شدن بتن و وجود ترک در آن، از جمله عواملی است که باعث خورده شدن بتن میشود.
دی اکسید کربن
رطوبت و دی اکسید کربن، سبب واکنش با بتن شده و کربنات کلسیم تولید میکنند. در صورتی که این واکنش تنها یک لایه سطحی روی لوله به وجود آورد، خطری ندارد. اما، در صورت نفوذ کربنات کلسیم، احتمال خوردگی و خطر آن بیشتر میشود.
گوگرد
یکی دیگر از عواملی که باعث تخریب لولههای بتنی میشود، گوگرد است. در واقع، اصلیترین دلیل ایجاد بو و خوردگی در لولههای آب و فاضلاب، ترکیبات گوگرد است. این ترکیبات در فاضلابهای صنعتی در تاسیسات ریخته شده و واکنش میدهد. در صورتی این گوگردها باعث تخریب لوله بتنی میشود که سرعت جریان فاضلاب کم بوده و درجه حرارت آن بالا باشد. به این ترتیب، باکتریهای هوازی، گوگرد را تبدیل به اسید سولفوریک کرده که این ماده موجب آسیب به سطح بتن میشود.
نمکهای ته نشین شده
این نمکها به علت تبخیر آب و جریانهای دارای املاح به وجود میآید. به این ترتیب، قابلیت این را دارند که به وسیله باد در ترکها یا شکافهای داخل لولههای بتنی فرو روند و فشارهای زیادی را به بتن وارد کنند که در نهایت باعث خوردگی و زنگزدگی میشود.
روشهای پيشگيری از خوردگی
- در نظر داشته باشید که استفاده مداوم از مواد شیمیایی، میتواند از ترکیب گوگرد و تبدیل به سولفات جلوگیری کند. در صورتی که مواد سمی به فاضلاب اضافه کنید، باکتریهای هوازی کاهش پیدا میکند.
- سطح داخلی لولههای بتنی بایستی با پلی یورتان پوششدهی شود. ضمن اینکه ترکیب گروت سیمان، مواد ضدمیکروبی، اپوکسی را نیز به سطح داخلی میتوانید اسپری کنید.
- از مخلوط نمک فلزات سنگین و اپوکسی استفاده کنید.
- علاوه بر این، میتوانید با کمک نانو رسوبهای الکتروکینتیک، سطح داخلی لولهها را پوشش دهید.
- آماتورهای ضدزنگ یا دارای روکش پلاستیکی نیز از خوردگی لوله های بتنی جلوگیری میکند.
یکی از مهمترین مسائلی که در مورد استفاده از لولههای بتنی وجود دارد، مسأله خوردگی آن است. عوامل این خوردگی و راهکار پیشگیری از آن دغدغه مهندسان آب و فاضلاب است. در این مطلب با عوامل مؤثر بر خوردگی و روشهای پیشگیری از آن آشنا شدیم. در صورتی که روشهای موثر دیگری میشناسید که به وسیله آن میتوان از خوردگی لولههای بتنی جلوگیری کرد، با ما در میان بگذارید.
