پمپ جابجایی مثبت مرز متحرکی داشته که سیال را به اجبار از طریق تغییر حجم، انتقال می دهند. یک محفظه خالی باز شده و سیال از طریق ورودی مکیده می شود، سپس محفظه بسته شده و سیال از قسمت خروجی فشرده شده خارج می گردد.
تقسیم بندی پمپ های جابجایی مثبت
- پمپ های تناوبی یا رفت و برگشتی ، که خود به دودسته پمپ های پیستونی و دیافراگمی تقسیم بندی می شود .
- پمپ های دوار یا گردشی، که شامل پمپ های تک محوره ،مثل پمپ های پره کشویی و پیچی (حلزونی) و همچنین چند محوره مثل پمپ های دنده ای ،بادامکی،حلزونی دوبل و پیستون محیطی می باشد.
اساس کار این نوع پمپ
پمپ های PDP دارای جریان تناوبی و پریودیک می باشند و در آنها حجم محفظه ای باز شده و جریان سیال وارد آن شده و سپس محبوس و فشرده می شود و انرژی آن افزایش یافته و برای انتقال و خروج از پمپ آماده می شود. مزیت اصلی این پمپ ها کار با هر سیال و با هر ویسکوزیته ای می باشد. این پمپ ها دارای فشار زیاد و دبی نسبتا کم ولی یکنواخت هستند، در ضمن نیاز به هواگیری (Priming) ندارند، یعنی اگر محفظه جا به جایی پمپ از هوا پر شده باشد می تواند مایع را از زیر به داخل بمکد .به طور کلی پمپ های جا به جایی مثبت تقریبا بای همه کاربردها این عمل را خود به خود انجام می دهند (خود هواگیری). این دستگاه ها به ندرت می توانند به صورت عکس، یعنی توربین یا دستگاه انرژی گیرنده سیال عمل کنند و به خاطر عمل جابه جایی مثبت در این پمپ ها، سرعت تخلیه آنها با سرعت محور موتور رابطه مستقیم دارد و لذا بهترین شیوه تنظیم و مهار سرعت تخلیه از طریق استفاده از موتور با سرعت متغیر است. البته در برخی موارد پمپ ها طوری طراحی می شوند که تخلیه (میزان جریان) را می توان با وسیله ای که موجب تغییر سرعت می شود تنظیم نمود بدون اینکه دور موتور تغییر داده شود.
تنظیم پمپ های جا به جایی مثبت را از طریق نصب شیر کنترل تنظیم جریان بر روی قسمت خروجی آن نمی توان انجام داد زیرا چنین کاری موجب صدمه خوردن به خود دستگاه پمپ و محرک اولیه آن خواهد شد و در بسیاری از موارد شیر ایمنی در خروجی جای داده می شود تا از بروز صدمه یا خطرات ناشی از بالا رفتن فشار جلوگیری به عمل آورد.
