امروزه شیرآلات کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف و مصارف خانگی دارد. از پرکاربرترین آن‌ها می‌توان به شیر کشویی اشاره کرد. این شیر در صنعت آب به خصوص آب آشامیدنی و همچنین در سیالاتی با دمایی کمتر از 80 درجه سانتی‌گراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیر کشویی (gate valve) برای قطع و وصل کردن جریان در سیستم لوله‌کشی استفاده میشود. دیسک برای قطع و وصل کردن جریان در سیستم لوله‌کشی، عمود بر جهت جریان حرکت می‌کند. شرکت تامین ولو ، قصد دارد در این مقاله شیر کشویی چیست و چه کاربردی در صنعت آب دارد را برای شما شرح دهد. شما را به مطالعه ی ادامه ی این مطلب دعوت می نماییم.
فهرست مطالب
شیر کشویی چیست؟
شیرهای کشویی، نوعی از شیرها هستند که در صنعت آب مصارف بسیاری دارند. این شیرها برای قطع و وصل جریان مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیر های کشویی یا به طور کامل باز هستند و یا کاملا بسته. دیسک شیرهای کشویی در زمانی که شیر کاملا باز است از مسیر خارج می‌شوند و در بونت شیر قرار می گیرند. در واقع در این نوع شیر ها، در زمان باز بودن، سیال از مسیری عبور می کند که از نظر سایز و ابعاد با سایز خط یکسان می باشد. اگر از این شیر، برای تنظیم جریان استفاده شود، به دلیل آنکه هنگام جریان به دیسک شیر برخورد می‌کند، ارتعاشات درون دیسک شروع شده. علاوه بر آن باعث ایجاد سایش و فرسایش درون دیسک می شود. بنابراین هرگز نباید از شیرهای کشویی برای تنظیم جریان استفاده کرد.
در استفاده از این شیر باید دقت کرد که چه در زمان نگه داری در انبار و چه در زمان بسته بودن شیر بر روی خط، هرگز نباید شیر در وضعیت نزدیک به حالت بسته باشد. نکته بسیار مهم در مورد شیر کشویی باز یا بسته بودن کامل این شیر می‌باشد. به این معنا که این شیر یا به طور کامل باز و یا به طور کامل بسته می‌باشد، و امکان کم و زیاد کردن فشار در مسیر وجود ندارد. به همین دلیل در مسیر لوله کشی از شیر کشویی نباید برای کنترل فشار استفاده کرد. شیر کشویی به طور کلی در دو دسته تولید می‌شوند، شیر کشویی زبانه لاستیکی و شیر کشویی زبانه فلزی.
کاربرد شیر کشویی
این شیر در تمامی تاسيسات آب رسانی از جمله آب آشاميدنی، سيالات خام و غير خورنده به کار برده میشود. استفاده از شیر کشویی در خطوط انتقال به عنوان کنترل کننده جریان مجاز نبوده و باید در حالت کاملا باز و یا کاملا بسته مورد استفاده قرار گیرد. از دیگر کاربردهای این شیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجتمع های پتروشیمی
- پالایشگاه‌ها
- تاسیسات دریایی
- پروژه های آبرسانی
- نیروگاه‌ها
- کارخانجات مختلف صنعتی
مزایا و معایب شیر کشویی
مزایا
به دلیل نوع طراحی و همچنین عملکرد کامل در باز و بسته بودن، دارای مزایای زیادی می باشد که در زیر به بعضی از این مزایا اشاره می‌کنیم.
- آب بندی کامل در هنگام بسته بودن شیر کشویی
- باز بودن مسیر به اندازه قطر لوله در هنگام باز بودن شیر کشویی
- سهولت در باز و بسته کردن شیر کشویی در مسیر لوله کشی
- در شیر کشویی زبانه فلزی جهت آب بندی بهتر از رینگ برنزی یا استیل استفاده میشود
- عدم نیاز به نگهداری در طول زمان بهره برداری از شیر کشویی
- در شیر کشویی زبانه فلزی از زبانه چدن داکتیل استفاده میشود
- عدم نیاز به سرویس دوره ای
معایب
- باز و بسته کردن مکرر باعث سایش و آسیب به اجزا این شیرها میشود.
- جهت کنترل و تنظیم جریان مناسب نمی باشد.
- آب بندی مناسبی انجام نخواهد شد، لذا در صورتی که فشار سیال پایین باشد.
انواع شیرکشویی
شیرکشویی موازی
این شیر با استفاده از یک دیسک تخت دروازه‌ای در بین دو نشیمنگاه موازی ساخته میشود. شیر کشویی همچنین دارای یک لبه تیز در قسمت پائین خود می‌باشد، که این لبه جهت برش و از بین بردن ذرات جامد ورودی به شیر کشویی کاربرد بسیاری دارد. مزیت مهم شیرکشویی این است که علاوه بر بکار رفتن برای valve seat های نامتقارن، می‌توانند برای valve seatهای زاویه‌ای نیز بکار روند.
شیرکشویی گوه ای
در این شیر از دو seat مورب و یک gate مورب استفاده می‌گردد. به منظور امکان بسته شدن در حالت خاموش دیسک شیر کشویی هنگامی که کامل باز میشود، از مسیر عبور جریان برداشته میشود. این ویژگی در شیر کشویی باعث از بین رفتن هرگونه مقاومتی در وضعیت باز میشود. زمانی که شیر کشویی کاملا بسته شد، توسط یک رینگ آب بند دیسکی صفحه اصلی را آب بندی می‌کند. با قرارگرفتن دیسک در داخل رینگ آب بندی، مقدار بسیار کمی نشتی ممکن است در دیسک عبوری بوجود بیاید و یا اصلاً هیچ مقدار نشتی به وجود نمی‌آید. پرکاربردترین نوع شیر کشویی، مدل گوه ای یا به اصطلاح Self Seating می‌باشد.
اجزا تشکیل دهنده شیر کشویی
- سرفلکه (Handwheel)
- بدنه (Body)
- بونت (Bonnet)
- تریم (Trim)
- محور شیر (Stem)
- بالارونده(Rising Stem)
- غیر بالارونده(Non Rising)
برای آگاهی از مجموعه مقالات و دیگر مطالب خواندنی و آموزشی شرکت تامین ولو، اینجا کلیک کنید.
