بوشن از جمله اتصالات در لوله کشی (Fittings) است که دارای اهمیت بسیاری هستند. بوشن در اتصالات قطعه استوانه ای شکل است که به طور معمول از با جنس های فلزی (گالوانیزه و برنجی) و پلاستیکی (پی وی سی) در بازار مصرف یافت می شود. این قطعه در واقع نوعی حلقه واصل بین دو لوله است که دو لوله را به هم متصل می کند و دو شکل رزوه ای یا دنده ای و جوشی تولید می شود و امکان اتصال به خطوط لوله را دارد.
بوشن به طور خلاصه وظیفه اتصال دو لوله به هم را در مسیر های لوله کشی به عهده دارد. به طور کلی اتصال لوله ها در مسیر می تواند با عملیات جوشکاری یا با رزوه انجام شود. استفاده از جوشکاری برای اتصال باعث می گردد که در صورت ایجاد خرابی در خط لوله، امکان تعویض لوله آسیب دیده بسیار مشکل گردد. به همین دلیل از قطعه ای به نام بوشن استفاده می شود.
یکی از مزایای استفاده از این قطعه امکان تعویض و رفع مشکل به صورت سریع و آسان است. بوشن قطعه ای استوانه ای شکل است که در دو طرف از قسمت داخل رزوه شده است. این رزوه کاری با توجه به روزه روی لوله های خط انجام می پذیرد به این معنی که باید گام دنده ها با گام دنده ها در روی لوله ها یکسان باشد.
همان طور که اشاره شد کار بوشن وصل کردن دو لوله به همدیگر است و در این مرحله باید به آب بندی لوله ها نیز توجه کافی شود. رزوه کاری یکی از مهمترین خصوصیات بوشن است که باعث آب بندی و اتصال لوله ها به صورت دقیق می گردد. در صورت عدم رعایت نکات رزوه کاری روی بوشن ها امکان جدا شدن لوله ها و همچنین نفوذ سیال از داخل مسیر لوله به بیرون وجود دارد که باعث ایجاد مشکلات و خسارات مالی خواهد شد.
یکی دیگر از مواردی که در تولید بوشن باید مورد توجه قرار گیرد استفاده از لوله های بدون درز در تولید بوشن های فلزی هست. این عمل باعث می گردد تا در اثر فشار داخلی سیال بوشن دچار شکستگی نگردد. و در واقع به این بوشن ها، بوشن فشار قوی گفته می شود از آن جایی که تحمل فشار های بالا را دارند.
روش تولید
پیش از آن لازم به ذکر است به مزایای استفاده از بوشن به جای جوشکاری اشاره کنیم. استفاده از بوشن برای اتصال لوله ها در کل مسیر مزایای زیر را دارد:
- راحتی در نصب
- راحتی در اصلاح
- راحتی در تعویض و نگهداری
بوشن فشار قوی در واقع نوعی بوشن مانیسمان بوده که به علت نداشتن درز جوشکاری از مقاومت مکانیکی بالایی برخوردار است و در نتیجه تحمل فشار های بالا را دارد و از جنس فولاد است، جزو پرطرفدارترین انواع بوشن ها برای اتصال خطوط لوله به یکدیگر هستند. لازم به ذکر است که این قطعه طی فرایند گالوانیزه کردن، آبکاری شده و در برابر خوردگی، پوسیدگی و اکسایش مقاوم شده است.
مقاومت مکانیکی این قطعه نیز در برابر تنش، فشار، زمین لرزه بسیار مناسب و مطلوب بوده و برای اتصالات روکار و زیر زمینی مناسب است. بوشن مانیسمان در انواع گوناگون چون جوشی، تبدیلی کوپلی، تبدیل، پرسی، تخت، مغزی، یکسر دنده، الکتروفیوژن مانیسمان در سایزهای مختلف برای انواع لوله ها در انواع معمولی، نیمه قوی و فشار قوی تولید گشته است.
به طور کلی اتصالات فشار قوی بوشن در موارد زیر با اتصالات معمولی دارای تفاوت هستند:
- وزن
- ضخامت
- قابلیت تحمل فشار بیشتر
انواع بوشن و ویژگی های آن
- ساده: بوشن ساده قطعه استوانه ای تو خالی و ریخته شده از چدن است که از داخل قلاویز شده (دارای رزوه شده) و جهت اتصال دو لوله هم قطر و هم راستا استفاده می شود .
- روپیچ توپیچ: همان بوشن ساده است با این تفاوت که در دو سر به ترتیب از داخل و خارج دارای شیار (قلاویز و حدیده) است. بوشن روپیچ تو پیچ جهت اتصال دو قطعه که یکی از رو و دیگری از داخل دارای شیار و دندانه باشد کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می گیرد.
- تبدیل: این بوشن از چدن ریخته شده و قطر دو سر آن متفاوت است و جهت اتصال دو لوله با قطرهای مختلف استفاده می شود.
- یک سر دنده (بوشن و مهره): بوشن یک سر دنده با جنس PVC، برای متصل کردن لوله های PVC برق به قوطی گالوانیزه به کار می رود. استفاده دارای اهمیت بسیار دیگر از این نوع بوشن، اتصال مناسب لوله های برقی PVC به تابلوی برق است.
- دو سر کوپل تخت: جهت تعمیر شکستگی ها با وجود فضایی کم و ایجاد انشعابات جدید، از بوشن تخت تعمیری استفاده می شود.
- فولادی: بوشن فولادی به دو صورت بوشن جوشی فولادی و بوشن جوشی استیل تولید و عرضه می شود.
- جوشی : بوشن جوشی در صنایع مختلفی همچون صنایع بخار، آب، گاز و …کاربرد دارد. وظیفه بوشن جوشی متصل کردن دو لوله است. انواع بوشن های جوشی به شرح مقابل است: بوشن جوشی مانیسمان، بوشن جوشی فشار قوی، بوشن جوشی استیل، بوشن جوشی فولادی و بوشن جوشی درزدار.
